Rada Powiatu jest organem stanowiącym i kontrolnym Powiatu. Kadencja Rady trwa 5 lat, licząc od dnia wyborów. Radni wybierani są przez mieszkańców powiatu w wyborach przeprowadzonych zgodnie z ordynacją wyborczą do Rad Gmin, Rad Powiatów i Sejmików Województw.
W skład Rady Powiatu Żyrardowskiego wchodzi 19 radnych.
Do wyłącznej właściwości Rady należy:
- stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym Statutu Powiatu,
- wybór i odwołanie zarządu oraz ustalanie wynagrodzenia jego przewodniczącego,
- powoływanie i odwoływanie na wniosek starosty, sekretarza powiatu i skarbnika powiatu,
- stanowienie o kierunkach działania Zarządu Powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności Zarządu, w tym z działalności finansowej,
- uchwalanie budżetu powiatu,
- rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nie udzielenia absolutorium dla Zarządu z tego tytułu,
- podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami,
- podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących:
- zasad nabycia, zbycia i obciążenia nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na okres dłuższy niż trzy lata, o ile przepisy ustaw nie stanowią inaczej,
- emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu,
- zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,
- ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych, zaciąganych przez Zarząd oraz maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez Zarząd w roku budżetowym,
- zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów, o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez Radę,
- tworzenia i przystępowania do związków, stowarzyszeń, fundacji i spółdzielni oraz ich rozwiązywania lub występowania z nich,
- tworzenia i przystępowania do spółek, ich rozwiązywania i występowania z nich oraz określania zasad wnoszenia wkładów, obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji,
- współdziałania z innymi powiatami i gminami, jeżeli związane jest to z koniecznością wydzielenia majątku,
- tworzenia, przekształcania i likwidacji jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek,
- podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej oraz w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych,
- określanie wysokości sumy, do której Zarząd może samodzielnie zaciągnąć zobowiązania,
- podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych,
- uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego,
- uchwalanie powiatowego programu przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
- dokonywanie oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zabezpieczenia przeciwpożarowego powiatu,
- podejmowanie uchwał w sprawach herbu powiatu i flagi powiatu,
- podejmowanie uchwal w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów,
- podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji Rady Powiatu.
Rada Powiatu obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego, w miarę potrzeby co najmniej jednak raz na kwartał.
Na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu Rady, lub Zarządu Powiatu, przewodniczący jest obowiązany zwołać sesję w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku.
Rada Powiatu rozpatruje na sesjach i rozstrzyga w drodze uchwał wszystkie sprawy należące do jej kompetencji, określone w ustawie o samorządzie powiatowym oraz innych ustawach, a także w przepisach wydanych na podstawie ustaw.
Rada Powiatu w formie uchwał, wyraża opinie i zajmuje stanowisko w sprawach związanych z realizacją kompetencji stanowiących i kontrolnych.
Rada Powiatu może rozstrzygać w formie uchwał.
Uchwały Rady są podejmowane zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Rady w głosowaniu jawnym chyba, że przepisy ustawowe stanowią inaczej.
Rada wybiera ze swojego grona przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Rady w głosowaniu tajnym.
Sesje Rady Powiatu są jawne. W sesji może uczestniczyć każdy obywatel zajmując wyznaczone miejsca. Zawiadomienie o terminie, miejscu i tematyce sesji Rady powinno zostać podane do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty.
Rada powiatu może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot ich działania oraz skład osobowy. Komisje podlegają radzie powiatu w całym zakresie swojej działalności, przedkładają jej swoje plany pracy i sprawozdania z działalności.
Od początku VI kadencji Rady, Sesje Rady Powiatu Żyrardowskiego są transmitowane online. Nagrania są archiwizowane i udostępnione.